Azokara etortzen diren baserritarrak eta euskal taldeen kontzertuak, saninazioetako protagonista

Santio eta saninazio jaietarako egun gutxi falta diren honetan, prestaketetan buru-belarri dabiltza herriko eragileak eta udala. Atzo, aurtengo festen aurkezpen argazkia atera zuten, eta programaren nondik norakoak xehatu zituzten Nagore Alkorta alkateak, Mikel Odriozola Festa batzordeburuak, Idurre Zabaleta Parekidetasun zinegotziak eta Idoia Leonet azokara etortzen den baserritarrak.

Saninazioetan kalean egoten den giroa eta egitarauko aniztasuna azpimarratu zituen Alkortak. “Agian egitarau guztia ez zaigu gustatuko, baina gustuko dugun zerbait herritar guztiok aurkituko dugu”. Horren atzean jende askoren lana dagoela nabarmendu zuen. “Lehen atera dugun argazkian ikusten den bezala, jende askok hartzen du parte saninazioetan, eta eskerrak eman nahi dizkiet horiei guztiei, antolakuntzan egiten duten lanagatik”.

Aurten, lehen aldiz, herritarrek erabaki dute nork botako duen txupinazoa, eta azokara etortzen diren baserritarrek jaso dituzte boto gehien. “Merezi duzuen aitortza jasoko duzue”, esan zion Alkortak ekoizleen izenean aurkezpenera joan zen Leoneti. “Azokako ekoizle guztion izenean, eskerrak eman nahi dizkiogu Azpeitiko herriari, gurekin akordatzeagatik”, esan zuen hark. Hasieran, hautagaien artean zeudela jakin zutenean, “harritu” egin zirela kontatu zuen. “Eta irabazi genuela jakin genuenean, urduritasuna hasi zen; gero bilerak ere egin ditugu zeinek bota txupinazoa erabakitzeko”.

Iragarri zuen lau baserritar arduratuko direla txupinazoa botatzeaz, baina azokako ekoizleen ordezkaritza zabala izango dela udaletxean hilaren 30ean. 34 ekoizle etortzen dira asteartetan azokara, eta hamar ostiraletan. Ostegun, ostiral eta larunbat goizetan etortzen denik ere bada.

Euskal taldeen aldeko apustua

Txupinazoa nork bota erabakitzeko sistemaz gain, aurtengo festetako berrikuntza nagusiak zein diren azaldu zuen Odriozola Festa batzordeburuak. “Apustu nagusia kontzertuetan egin dugu; zehazki, euskal taldeen aldeko apustua”. Gaur egun jende gehien mugitzen duten euskal taldeak izango dira Azpeitian: uztailaren 27an, ETS; uztailaren 30ean, Tapia eta Leturia Band; uztailaren 31n, Izaro; eta abuztuaren 1ean, Zetak. “Herritar guztiek hainbesteko arrakasta duten talde hauek herriko plazan eta doan ikusteko aukera izatea nahi genuen”.

Bestelako hainbat kontu ere nabarmendu zituen Odriozolak:

• Uztailaren 25ean egiten den Sagardo Egunak 50 urte beteko ditu, eta egun berezia izango da. “Urteurrenaren harira dastaketa bat ere izan zen aurreko astean, eta oso ondo joan zen”. Santio egunean, gazta lehiaketa, blonda lehiaketa, Cesar Valverde torneoko finalak eta errekortari txapelketa ere izango dira. Horrez gain, euskaltasunari gorazarre egiteko hainbat ekitaldi antolatuko ditu Napar Zuzterrakek.
• Umeen eguna uztailaren 27an izango da. “Iaz, hauteskundeen eraginez, igandetik larunbatera pasatu genuen, eta aurten horrela mantentzea erabaki dugu”. Erraldoien desfilea eta haurren bazkaria izaten dira egun horretako ekitaldi nagusietakoak.
• Barraken eguna uztailaren 29an izango da. Egunero musikarik gabeko orduak izango dira entzumen hipersentikortasuna duten pertsonentzat, eta ilaratan egoteko arazoak dituzten umeentzat ordutegi bereziak uztailaren 26an (16:00-17:30) eta 28an (11:00-12:30). Kontzertuetan, berriz, kioskoan egon ahal izango dute mugikortasun arazoak dituztenek.
• Saninazio bezperako berrikuntza nagusia izango da azokan egoten diren baserritarrek botako dutela txupinazoa, herritarrek hala aukeratuta.
• Saninazio eguneko egitaraua urtero bezain zabala izango da: korporazioa, bandaren kontzertua, zezen txikiak eta zezenketa, pilota partida profesionalak, umeentzako ekitaldiak, hainbat estilotako kontzertuak...
• Saninazio bigarrenez, kuadrillen arteko olinpiadak dira berrikuntzetako bat, eta horrez gain, bakailao txapelketa, bazkaria eta abar izango dira. Bazkari hori indartzeko ahalegina ere egingo da.
• Festetako azken eguna abuztuaren 2a izango da. Bigantxak, zezenketa eta txaranga izango dira egun horretan.

Sentsibilizazio kanpaina, berrituta eta sendoago

Sentsibilizazio kanpainan ere indar berezia jarriko du udalak. “Azken urteetan, Nik xinisteñat lelopean hainbat euskarri sortu dira: triptikoak, kartelak, protokoloak, eskuorriak, txartelak... Aurten, aldiz, pausu bat harago joan, eta aldatu egingo dugu leloa: Danok eo iñorrez. Danona da festie, danona da ardurie izango da leloa”, kontatu zuen Zabaleta zinegotziak.

Leloarekin batera, fokua ere aldatu egin nahi izan da: “Alde batetik, festa gozagarriak lortzeko ardura denona dela gogorarazi nahi izan dugu, fokua gizonengan ere jarriz, festa gozagarriak eta parekideak lortzeko haien parte hartze aktiboa ere behar dela azpimarratzeko. Bestalde, espazio publikoan eta festaguneetan deseroso zeintzuk eta zergatik dauden azaleratu nahi izan dugu. Ertzetara begiratu nahi izan dugu, baina baita erdira ere, ardurak hartzea denoi dagokigula gogorarazteko”.

Hain zuzen, lelo orokorraz gain, beste lau azpilelok osatuko dute kanpaina, eta bakoitzak ideia bati egingo dio erreferentzia: gizonkeriari, LGTBI+ kolektiboari, zaintza eta etxeko lanei eta tratu onei.
Honako hauek izango dira leloak: Gizon portau? Portau hai, gizon; LGTBI+ pertsonena bat bizi leike eroso Azpeitiyen?; Zeinek garbitu ditu gaurko bazkaiko platerak?; Gozau festie. Zuk ta bestiek.

Hiru Damatxoko kideak izan ditu udalak bidelagun ideiak eta leloak osatzeko, eta Paula Estevez diseinurako. Emakumeen Mahaiak ere hartu du parte kanpainan. “Festen atarian, herrian sentsibilizazioa sustatzea eta tratu onetan oinarritutako festa gozagarri eta parekideak lortzea da helburua. Dena den, sentsibilizazio kanpainaren hasiera baino ez da izango saninazioetarako prestatutakoa. Festaz festa kanpainari elementu berriak eransten eta kanpaina elikatzen joatea da helburua”. Ohi bezala, indarkeria matxistarik gabeko gunea ere jarriko du udalak uztailaren 30ean, uztailaren 31n eta abuztuaren 1ean.