Perdillegin egitea aurreikiusten den adinekoen zentroaren eredu berritzailea eta azpiegituraren aurreproiektua ezagutzeko aukera izan dute azpeitiarrek

‘Adinekoen zaintzaren garrantzia’ jardunaldien hirugarren eta azken saioaren baitan, atzo, otsailak 15, Azpeitiko Udalak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak gizarte beharrei erantzuteko helburuz Perdillegin egitea adostua duten egitasmo eta azpiegituraren aurreproiektua aurkeztu zuten. Nagore Alkorta Azpeitiko alkateak eta Maite Peña Gipuzkoako Foru Aldundiko Gizarte Politikako Foru Diputatuak orain arte egindako lana eta proiektuaren helburu edo funtsa agertu zituzten. Matia Fundazioko kideek, berriz, beraiek landu eta ondutako proiektua aurkeztu zuten lehen aldiz jendeaurrean, Sanagustin beteta zela. Hiru erakundeak oso eskertuta agertu ziren elkarlanean emandako urratsekin eta orain arteko ibilbidearekin.

Alkortak bi urteko lanketaren ostean, “momentu garrantzitsua” zela aitortu zien bertaratutakoei: “Gaur aurkeztera goazen azpiegitura ez da orain arte ezagutu ditugun egoitza ohiko bat, zaindua izateko beste modu bat eskainiko digu etorkizuneko zentro berriak”, adierazi zuen. Proiektua San Martin Fundazioaren eskaeraz egin da eta Azpeitiko Udalaren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren laguntza izan du. “Gaur atzo baino gertuago ikusiko dugu mendekotasuna duten pertsonentzako zentro balioanitza Azpeitian. Oraindik bidea luzea izango da, baina lanean jarraituko dugu adinekoen zaintza eta ongizatea gure politiken ardatz ditugula”. Zentro berria egiteko lanketarekin batera, zaintza ekosistema integral bat sortzea da helburua, pertsona ardatz izango duena: “Adinekoak erdigunean izango dituena, eta zerbitzuak bizitzako momentu bateko zailtasunei aurre egiten lagunduko diena. Adineko bakoitzaren egunerokora egokituko den zaintza ekosistema bat sortu nahi dugu; ez adinekoak sistemara egokitu beharko duten proiektu bat. Azken urteotan argi geratu da zaintzaren arloak aldaketa beharra duela, eta proiektu berri eta berritzaile honekin, adinekoen, familien eta profesionalen ongizatea bilatu nahi dugu”.

Maite Peña Gipuzkoako Foru Aldundiko Gizarte Politikako Foru Diputatuak ere adienekoen zaintzaren garrantziari jarri zion azpimarra bere hitzartzean: “Adineko pertsonen 10etik 8k etxean egotea nahi dute, baina ongi hartatuta”. Baina beti ez da posible etxean egotea, horregatik, “zaintzaren pertsonalizazioa bultzatuz egoitzen eredu berri baten beharra” agertu zuen. Gipuzkoako Foru Aldundia eredu berri hori abian jartzen ari da, eta Azpeitian egitekoa den azpiegitura ere eredu berritzaile horren baitakoa izango da. Adinekoen zaintzaren alor hori aldundiaren eskumena da, eta epeez galdetuta, “Azpeitiko proiektua ondo posizionatuta” dagoela esan zuen. Hala ere, horrelako proiektu batean hanka desberdinak daudela eta dena abian bada ere beti ez dela erraza izaten gaineratu zuten

Pertsonaren beharrizanetara egokitutako sistema
Adinekoen zaintza sistemak aldaketak behar dituela gero eta nabariagoa da. Horregatik, azken urteotan adinekoen edo mendekotasuna duten pertsonen zentroak eredu h
ospitalarioa atzean utzi, eta eredu berritzaileak sortzen ari dira. Azpeitiko zentroak ere modelo berritzailea izango du. Hala, pertsona bakoitzaren nahi eta beharrak jarriko dira erdigunean eta sistemak horiei erantzuteko zaintza-ekosistema sortzea da helburua. Gaur egungoa iraultzea, alegia.

Eredua aldatzea ezinbestekoa dela esatean hiru erakundeetako kideak bat etorri ziren. Tokian tokiko ekosistemak sortzeko ahalegina egin behar da: gertukoa, zuzena eta pertsonalizatua. “Pertsonen bizi proiektuari jarraipena emango dioten eremuak izan behar dute. Eta adineko bakoitzak izan behar du bere plana” azaldu dun Erkuden Aldazek.

Proiektuaren inguruko xehetasunak

Enrike Etxeberria arkitektuak azaldu zituen eraikin berriaren inguruko xehetasun nagusiak. Eraikin berriak 10.000-15.000 metro koadro artean izatea aurreikusten da. Lekua “oso egokia” dela azpimarratu zuen: “Herrigune erdian dago, Jose Artetxe kalea jende asko ibiltzen den lakua da eta ibaitik gertu dago. Oso leku ona da” zehaztu zuen. Eraikinak kanpoaldearekin lotura izango du eta horretarako kanpora begirako lotaregi edo parke bat izango du; baina baita zentroan bertan daudenentzako eraikin arteko barruko patio bat ere. Espazio publiko eta pribatuen arteko oreka bilatuko da erabiltzaileentzat. “Gertutasuna izan nahi dugu kalearekin, herrian integratuta egotea guretzat garrantzitsua da”, gaineratu zuen.

Eraikinari dagokionez, lehen solairuan zerbitzu orokorrak kokatuko dira. Hau da, bulegoa orokorrak, sukaldea, aldagelak, garbitegia… eta zerbitzua eskaintzeko beharrezkoa diren azpiegiturak.

Goiko pisuetan, bizikidetza unitateak izango dira. Lehen solairuan, 20 pertsonentzako bizikidetza unitate bat egongo da; bigarren eta hirugarren solairuetan 15 eta 20 pertsonentzako bi bizikidetza unitate egongo dira bakoitzean; laugarrenean 20 lagunentzako beste etxebizitza unitate bat eta bosgarrenean 15 lagunentzako beste bat. Guztira, 125 lagunentzako plazak izango dira bertan. Etxebizitza unitate bakoitzean, pertsona bakoitzak 35 metro koadroko apartamendu bat izango luke eta espazio komunak bertan estantzia desberdinak sortzeko: “Estimuloak sortzea da helburua, bertan bizi diren pertsona bakoitzak bere nahi, zaletasun eta gustuen arabera bere txokoa aurkitzeko”. Apartamendu gehienak banakakoak dira, baina badira binaka binakakoan ere. Etxe bakoitzak, sarrera, sukalde oinarrizko bat, jangela, egongela, logela eta bainugela izango ditu. Eta gutxienez kanpoaldera ematen duen lehio bat izango du. Argiari garrantzia berezia ematen diote eta eraikina bera ere ahalik eta argi natural gehiena aprobetxatzeko diseinatua dago.